Contents:
II Sonbahar bu yıl da bana her zamankinden daha yakın geliyor. Ill Ama yine de yazın üzerimdeki etkilerinden bir türlü sıyrılamıyorum. IV Sanki avucumdan birdenbire kayıp gitti yaz. V Adalar Denizi'nin bol yıldızlı gecelerinin tadına varamadan sonbahar geliverdi.
Yüklemin bildirdiği işten etkilenen nesnenin olmadığı eylemlere geçişsiz çatılı eylemdenir. Geçişsiz çatılı eylemler cümleye nesnenin girmesine izin vermezler. Çünkü öznenin yaptığından etkilenen herhangi bir varlık yoktur. Sorusunun cevabı yoktur. Bu nedenle eylem geçişsizdir. I İçine kapanmış olan Anadolu dağları, sessizliğini, bilge dalgınlığında sürdürür zamanın akışı içinde. II Kendi dilince söyler türküsünü, kendi gönlünce sürer yaşamını.
Ill Dağlar vardır, yüreğinden eski uygarlıklar gülümser çağımıza. IV İşte bundan dolayı birçok efsaneyi bağrında yaşatır bizim Anadolu dağları. V Anadolu'nun en eski sahiplerinden şimdikilere değin olanları anlatır bize. Bir fiilin geçişsiz olması demek, o fiilin istense de nesne alamaması demektir. Bir başka deyişle geçişsiz fiiller nesne buldurucu "neyi, kimi" sorularına cevap veremeyen fiillerdir. Numaralanmış cümlelerin yüklemlerini sırayla inceleyelim: I.
Ancak III. Yani nesne alamaz, bu nedenle III. I Köşedeki masaya oturdu. II Eldivenlerini çıkarıp yanına koydu. III Usulca çantasını açtı. IV Küçük el aynasını çıkardı. V Yüzünü uzun uzun inceledi. Doğru cevap A seçeneğidir. Yani oldurgan çatılı eylemler, geçişsizken geçişli olan eylemlerdir.
Cevap yok. Geçişsiz çatılı eylem gül-dür-üyor Neyi, kimi güldürüyor? Bizi, sizi. Oldurgan -geçişli- çatılı eylem. Geçişsiz çatılı eylem uyu-t-tu Neyi, kimi uyuttu? Geçişsiz çatılı eylem uç-ur-ur Neyi, kimi uçurur? Yani oldurgan yapılmıştır. Yalnız bu sözcüğün kökünde ek aldıktan sonra bazı değişiklikler olmuştur.
Ettirgen çatılı eylemlerde özne, eylemin bildirdiği işi kendisi yapmaz, başkasına yaptırır. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem ettirgen bir fiil değildir? A Çayı, uzun süre karıştırdı. B Elindeki bütün parayı bakkalda bozdurdu. C Müdür, olay çıkaran öğrencileri çağırttı.
D Bütün işlemleri iki saatte tamamlattı. E Mektupların hepsini kardeşine yazdırdı. Fiilde çatı konusu sözcük türleri içinde işleyeceğimiz son başlıktır. Kpss Türkçe dersinde yer alan fiillerde çatı konusunda öznesine göre fiil çatıları ve nesnesine göre fiil çatıları başlıklarını ele alacağız. Fiilde çatı konusuyla ilgili çatı çeşitlerine geçmeden önce bu konuya ait ipuçlarını ve öne çıkan noktalarını inceleyelim.
Fiilde çatı aranırken önce cümlenin yükleminin altı çizilmeli. Çünkü fiili doğru görmek gerekir.
Yüklem isim soylu ise çatı aranmaz, fiilse çatı aranır. Fiillin çatı özelliğini anlamak için fiilin yapısındaki fiilden fiil türeten ekleri görmeliyiz. Çünkü bu ekler çatı ekleridir. Fiilin öznesine göre taşıdığı özellik öznesine göre çatı özne — yüklem ilişkisi; nesnesine göre taşıdığı özellik nesne yüklem ilişkisidir. O halde soruda öznesine göre çatı soruluyorsa yüklemden sonra özneyi mutlaka bulmalıyız.
Nesnesine göre çatı soruluyorsa ek aramadan 1. Öznesine göre çatılarda, yüklemden sonra özneyi ve yüklemdeki özne çatı eklerini mutlaka aramalıyız. Özne yüklem ilişkisi 4 çeşittir. Fiildeki işi yapan gerçek özne belli değildir. Aslında işten etkilenen, yani nesne olan, özne konumuna geçmiştir. Buna sözde özne denilmektedir. Fiilde başkası tarafından yapılma anlamı vardır. Özne gerçek öznedir. Hem işi yapar hem de işten etkilenir. Burada özne birden fazla varlıktan oluşur. Çatı eki almaz.
Bu ekler geçişsiz bir fiile eklenmiştir. Geçişsiz fiiller bu eklerden birini alınca artık geçişli fiil haline gelirler. Ancak oldurgan fiilden farklı olarak bu ekler geçişli bir fiile eklenmiştir. Böylece fiilin nesne alma gücü arttırılmıştır. Ettirgen fiilde başkasına yaptırma anlamı doğmaktadır.
Yani özne işi kendisi yapmaz, başkasına yaptırır. Hepsi etken ise nesnesine göre düşününüz.
Ve gerçek özne değil sözde öznedir. Özne eylemi yapıyor mu, eylemden etkileniyor mu veya hem yapıp hem de etkileniyor mu, eylemi birden fazla özne mi yapıyor, sorularını yanıtlamamızı sağlar. Türkçe Adlar. Uyarı: Bazı eylemler, aldığı ek nedeniyle işteş gibi gözükse de tek başına yapılabildiğinden işteş değildir. Aşağıdaki örneklerde geçişli ve geçişsiz eylemler bir arada verilmiştir. Güneşte fazla kaldığın için yüzün iyice esmer leş miş.
Yorumunuz başarılı bir şekilde gönderilmiştir. Editörlerimizin onayının ardından yayınlanacaktır! Bildirimler Henüz bir bildirim bulunmuyor! Kaydettiklerim Henüz kaydedilmiş bir içerik bulunmuyor! Dil Bilgisi Yorumlar 0.
Bunlara Göz Atmadan Geçmeyin. İstiare Örnekleri, İstiare Çeşitleri. TDH Türk Haber.
Tanım: Fiildeki işin birden fazla kişi tarafından karşılıklı ya da birlikte yapıldığını bildiren fiillere İşteş fiil denir. Bu fiiller, fiillere -ş, -ış, -iş, -uş, -üş eki getirilerek. İşteş fiil, mutlaka bu iki anlam özelliğinden birini taşımalıdır. “Ormanın serin havasında kuşlar ötüşüyor.” cümlesinde, “ötüş-” fiili, o işin birlikte yapıldığı anlamını.
Dil Bilgisi. Sözcük Kökenleri.
Nasıl Yazılır? Noktalama İşaretleri. Türkçe Adlar. Türk Lehçeleri. Kitap Tanıtımı. Türk Dünyası. Videolu Dersler. Kitap Özetleri. Yazım Kılavuzu. Divanı Lügatit Türk. Diksiyon ve Hitabet. Test Çöz. Learn Turkish.
Sözcük Bilgisi. Dil Bilim. Kim, Kimdir? Özlü Sözler.